‘Ik wil kennis uit mijn spieronderzoek vertalen naar de reumatologie’
Van molecuul tot mens
Tekst: Pieter Lomans • Foto: Mark Horn
“Moleculaire processen in de spieren fascineren me mateloos”, zegt moleculair fysioloog Maarten Steinz. “Hoe verlopen die processen bij gezondheid en ziekte? Zijn ze bij te sturen als er iets misgaat?”
Steinz onderzoekt vooral spieren bij mensen met een chronische ontstekingsziekte, zoals reumatoïde artritis (RA). “Dat vindt een reumatoloog soms vreemd”, zegt Steinz, “omdat die RA vooral als een gewrichtsprobleem ziet. Dat klopt, maar het is óók een spierprobleem. Hoewel ontstekingsremmers de ziekte aardig onder controle houden, klagen patiënten vaak over zwakke en snel vermoeide spieren. Na Leuven, Lund en Stockholm ben ik naar Amsterdam gekomen om hier mijn moleculair fysiologische kennis en ervaring in het spieronderzoek te vertalen naar de reumatologie. Daar gaan patiënten uiteindelijk baat bij hebben; nu is de spier vaak nog een blinde vlek binnen dit specialisme.”
Recent kreeg Steinz een AI&I Collaboration Grant, een startstipendium van Amsterdam University Fund én een carrièrebeurs van het Zwitserse FOREUM. “Daarmee onderzoek ik wat er fout gaat in spieren van patiënten met onder andere RA. We weten inmiddels dat de mitochondriën – de ‘energiefabriekjes’ in de cel – daarin een belangrijke rol spelen. Werken ze niet goed, dan is er minder energie voor de spieren. Daarnaast maken de mitochondriën veel meer reactieve moleculen aan. Dit zijn moleculen die snel binden aan de eiwitten van de spieren die belangrijk zijn voor spierkracht.” Wat blijkt? “Die reactieve moleculen hebben een voorkeur voor het eiwit actine, dat nou juist voor de spierkracht zorgt.”
Met diverse collega’s wil Steinz het hele proces, van molecuul tot mens, in kaart brengen. Met hoogleraar Pim Pijnappels van Erasmus MC gaat hij cellen van mensen opkweken tot kleine 3D-spiertjes. Steinz: “Ideaal voor ons onderzoek en het maakt dierproeven overbodig. Mogelijk kunnen we dit model ook gebruiken voor medicijnonderzoek, want uiteindelijk wil je dat de patiënt er wat aan heeft.” •
“Moleculaire processen in de spieren fascineren me mateloos”, zegt moleculair fysioloog Maarten Steinz. “Hoe verlopen die processen bij gezondheid en ziekte? Zijn ze bij te sturen als er iets misgaat?”
Steinz onderzoekt vooral spieren bij mensen met een chronische ontstekingsziekte, zoals reumatoïde artritis (RA). “Dat vindt een reumatoloog soms vreemd”, zegt Steinz, “omdat die RA vooral als een gewrichtsprobleem ziet. Dat klopt, maar het is óók een spierprobleem. Hoewel ontstekingsremmers de ziekte aardig onder controle houden, klagen patiënten vaak over zwakke en snel vermoeide spieren. Na Leuven, Lund en Stockholm ben ik naar Amsterdam gekomen om hier mijn moleculair fysiologische kennis en ervaring in het spieronderzoek te vertalen naar de reumatologie. Daar gaan patiënten uiteindelijk baat bij hebben; nu is de spier vaak nog een blinde vlek binnen dit specialisme.”
Recent kreeg Steinz een AI&I Collaboration Grant, een startstipendium van Amsterdam University Fund én een carrièrebeurs van het Zwitserse FOREUM. “Daarmee onderzoek ik wat er fout gaat in spieren van patiënten met onder andere RA. We weten inmiddels dat de mitochondriën – de ‘energiefabriekjes’ in de cel – daarin een belangrijke rol spelen. Werken ze niet goed, dan is er minder energie voor de spieren. Daarnaast maken de mitochondriën veel meer reactieve moleculen aan. Dit zijn moleculen die snel binden aan de eiwitten van de spieren die belangrijk zijn voor spierkracht.” Wat blijkt? “Die reactieve moleculen hebben een voorkeur voor het eiwit actine, dat nou juist voor de spierkracht zorgt.”
Met diverse collega’s wil Steinz het hele proces, van molecuul tot mens, in kaart brengen. Met hoogleraar Pim Pijnappels van Erasmus MC gaat hij cellen van mensen opkweken tot kleine 3D-spiertjes. Steinz: “Ideaal voor ons onderzoek en het maakt dierproeven overbodig. Mogelijk kunnen we dit model ook gebruiken voor medicijnonderzoek, want uiteindelijk wil je dat de patiënt er wat aan heeft.” •
‘Ik wil kennis uit mijn spieronderzoek vertalen naar de reumatologie’
Tekst: Pieter Lomans • Foto: Mark Horn
Van molecuul tot mens
