Eva Roos is arts-onderzoeker en patholoog
in opleiding bij Amsterdam UMC
Foto: Mark Horn
at een somber vak hebben jullie toch.” Als ik na twee obducties door de gang naar mijn kamer loop, spreek ik een bevriende chirurg. “Alles is dood, de obductie-patiënten, de weefsels…”
Wat de weefsels (zoals biopten) betreft, dat is weefsel van levende patiënten dat bevroren is in de tijd. In het lab wordt dit materiaal namelijk in formaline gefixeerd en in paraffine (kaarsvet) gegoten. Zo ziet een stukje long er altijd uit zoals het ooit uit de patiënt kwam, en kunnen we een juiste diagnose stellen. Het gros van de pathologie is ziekteleer, gericht op het diagnosticeren van ziektes van levende patiënten op basis van weefselonderzoek. Maar goed, wat de obducties betreft, ja die patiënten zijn inderdaad overleden.
Ook al hebben we het er liever niet over, de dood is de gemene deler van het ziekenhuis. We zijn als zorgverleners de hele dag bezig te voorkomen dat mensen doodgaan aan van alles, zoals ongevallen, kanker en hart- en vaatziekten. Maar veel artsen praten liever over genezen dan over doodgaan. Dat is ook logisch, de dood is maar een somber onderwerp.
De afgelopen maanden staan de kranten bol van de ellende. Het is verleidelijk weg te kijken en te stoppen de NOS-app te refreshen. Foto’s van journalisten met kogelvrije vesten met PRESS erop gaan de wereld over. Het is hun werk feiten te constateren, en niet weg te kijken. Een somber vak, oorlogsjournalist.
Als patholoog kun je moeilijk weg kijken als een diagnose erg slecht nieuws betekent voor de patiënt, of als bij een obductie een medische fout aan het licht komt. Het is je werk juist goed te kijken, in de hoop dat anderen er mee aan de slag gaan om de patiënt en de zorg beter te maken.
In de wetenschap geldt hetzelfde: wetenschappers moeten nauwkeurig kijken, ook als resultaten je niet bevallen. Dat is niet altijd makkelijk. Wetenschappelijke tijdschriften publiceren liever juichend de veelbelovende resultaten van een nieuw middel, dan dat ze de negatieve effecten van een ooit prachtige nieuwe techniek tonen. Dit fenomeen heeft zelfs een naam, het heet publication bias. Het belichten van negatieve zaken is echter minstens net zo belangrijk als het publiceren van positieve resultaten.
Het mag dan somber nieuws zijn, juist uit die boodschap worden de lessen geleerd. •
Eva Roos is arts-onderzoeker en patholoog
in opleiding bij Amsterdam UMC
Foto: Mark Horn
at een somber vak hebben jullie toch.” Als ik na twee obducties door de gang naar mijn kamer loop, spreek ik een bevriende chirurg. “Alles is dood, de obductie-patiënten, de weefsels…”
Wat de weefsels (zoals biopten) betreft, dat is weefsel van levende patiënten dat bevroren is in de tijd. In het lab wordt dit materiaal namelijk in formaline gefixeerd en in paraffine (kaarsvet) gegoten. Zo ziet een stukje long er altijd uit zoals het ooit uit de patiënt kwam, en kunnen we een juiste diagnose stellen. Het gros van de pathologie is ziekteleer, gericht op het diagnosticeren van ziektes van levende patiënten op basis van weefselonderzoek. Maar goed, wat de obducties betreft, ja die patiënten zijn inderdaad overleden.
Ook al hebben we het er liever niet over, de dood is de gemene deler van het ziekenhuis. We zijn als zorgverleners de hele dag bezig te voorkomen dat mensen doodgaan aan van alles, zoals ongevallen, kanker en hart- en vaatziekten. Maar veel artsen praten liever over genezen dan over doodgaan. Dat is ook logisch, de dood is maar een somber onderwerp.
De afgelopen maanden staan de kranten bol van de ellende. Het is verleidelijk weg te kijken en te stoppen de NOS-app te refreshen. Foto’s van journalisten met kogelvrije vesten met PRESS erop gaan de wereld over. Het is hun werk feiten te constateren, en niet weg te kijken. Een somber vak, oorlogsjournalist.
Als patholoog kun je moeilijk weg kijken als een diagnose erg slecht nieuws betekent voor de patiënt, of als bij een obductie een medische fout aan het licht komt. Het is je werk juist goed te kijken, in de hoop dat anderen er mee aan de slag gaan om de patiënt en de zorg beter te maken.
In de wetenschap geldt hetzelfde: wetenschappers moeten nauwkeurig kijken, ook als resultaten je niet bevallen. Dat is niet altijd makkelijk. Wetenschappelijke tijdschriften publiceren liever juichend de veelbelovende resultaten van een nieuw middel, dan dat ze de negatieve effecten van een ooit prachtige nieuwe techniek tonen. Dit fenomeen heeft zelfs een naam, het heet publication bias. Het belichten van negatieve zaken is echter minstens net zo belangrijk als het publiceren van positieve resultaten.
Het mag dan somber nieuws zijn, juist uit die boodschap worden de lessen geleerd. •
