'Bescherm kinderen tegen luchtvervuiling'
Gevaren van ultrafijnstof
Tekst: John Ekkelboom • Foto: Mark Horn
“Ultrafijnstof kan de ontwikkeling van de nieren bij foetussen en baby’s negatief beïnvloeden en mogelijk leiden tot chronische nierziekten. Ik wil graag op moleculair niveau uitzoeken wat er precies gebeurt in deze organen. Daar is vrijwel niets over bekend.” Alessandra Tammaro is blij dat ze voor dit onderzoek een Startstipendium van 25.000 euro heeft ontvangen vanuit het Spinoza Fonds van het Amsterdams Universiteitsfonds. Ze is postdoc en junior groepsleider binnen de afdeling Pathologie van Amsterdam UMC. “Bij ultrafijnstof gaat het om deeltjes van 100 nanometer en kleiner. Zeg maar een duizendste van de dikte van een menselijke haar. In tegenstelling tot grotere fijnstofdeeltjes kan ultrafijnstof via de longen in de bloedbaan terechtkomen en zo andere organen bereiken. Het verkeer is de grootste boosdoener maar ook binnenshuis hebben we te maken met ultrafijnstof als gevolg van bijvoorbeeld koken, brood roosteren, frituren en het branden van kaarsen.”
Tammaro werkt nauw samen met onderzoekers van de universiteit van São Paulo in Brazilië, waar ze in een speciale kamer muizen langdurig blootstellen aan vervuilde omgevingslucht. “Ik heb de effecten van gewoon fijnstof – dus de grotere deeltjes – op de nierfunctie onderzocht. Nieren bleken sneller te verouderen. Bovendien hebben onderzoekers van de Universiteit Hasselt in België, met wie ik eveneens samenwerk, ultrafijnstof in foetale organen teruggevonden. Blijkbaar kan ultrafijnstof na inademing de placenta passeren. Dit alles inspireerde mij tot de opzet van mijn nieuwe project.”
Voor dit project gaat Tammaro muizen bestuderen die als foetus en tijdens de eerste twintig dagen na hun geboorte zijn blootgesteld aan ultrafijnstof. “Ik onderzoek hoe deze blootstelling leidt tot schade aan de niercellen. Dat ultrafijnstof foetale nierschade veroorzaakt, heb ik inmiddels aangetoond. Met single-cell RNA sequencing, waarmee je individuele cellen kunt bestuderen, ga ik kijken naar de moleculaire veranderingen in niercellen. Zo wil ik het risico van luchtvervuiling op de nieren van het ongeboren kind onderzoeken en het mechanisme daarachter achterhalen. Ik hoop dat beleidsmakers op basis hiervan grenswaarden voor ultrafijnstof opstellen om zwangere vrouwen en hun ongeboren kind te beschermen.” •
“Ultrafijnstof kan de ontwikkeling van de nieren bij foetussen en baby’s negatief beïnvloeden en mogelijk leiden tot chronische nierziekten. Ik wil graag op moleculair niveau uitzoeken wat er precies gebeurt in deze organen. Daar is vrijwel niets over bekend.” Alessandra Tammaro is blij dat ze voor dit onderzoek een Startstipendium van 25.000 euro heeft ontvangen vanuit het Spinoza Fonds van het Amsterdams Universiteitsfonds. Ze is postdoc en junior groepsleider binnen de afdeling Pathologie van Amsterdam UMC. “Bij ultrafijnstof gaat het om deeltjes van 100 nanometer en kleiner. Zeg maar een duizendste van de dikte van een menselijke haar. In tegenstelling tot grotere fijnstofdeeltjes kan ultrafijnstof via de longen in de bloedbaan terechtkomen en zo andere organen bereiken. Het verkeer is de grootste boosdoener maar ook binnenshuis hebben we te maken met ultrafijnstof als gevolg van bijvoorbeeld koken, brood roosteren, frituren en het branden van kaarsen.”
Tammaro werkt nauw samen met onderzoekers van de universiteit van São Paulo in Brazilië, waar ze in een speciale kamer muizen langdurig blootstellen aan vervuilde omgevingslucht. “Ik heb de effecten van gewoon fijnstof – dus de grotere deeltjes – op de nierfunctie onderzocht. Nieren bleken sneller te verouderen. Bovendien hebben onderzoekers van de Universiteit Hasselt in België, met wie ik eveneens samenwerk, ultrafijnstof in foetale organen teruggevonden. Blijkbaar kan ultrafijnstof na inademing de placenta passeren. Dit alles inspireerde mij tot de opzet van mijn nieuwe project.”
Voor dit project gaat Tammaro muizen bestuderen die als foetus en tijdens de eerste twintig dagen na hun geboorte zijn blootgesteld aan ultrafijnstof. “Ik onderzoek hoe deze blootstelling leidt tot schade aan de niercellen. Dat ultrafijnstof foetale nierschade veroorzaakt, heb ik inmiddels aangetoond. Met single-cell RNA sequencing, waarmee je individuele cellen kunt bestuderen, ga ik kijken naar de moleculaire veranderingen in niercellen. Zo wil ik het risico van luchtvervuiling op de nieren van het ongeboren kind onderzoeken en het mechanisme daarachter achterhalen. Ik hoop dat beleidsmakers op basis hiervan grenswaarden voor ultrafijnstof opstellen om zwangere vrouwen en hun ongeboren kind te beschermen.” •
'Bescherm kinderen tegen luchtvervuiling'
Tekst: John Ekkelboom • Foto: Mark Horn
Gevaren van ultrafijnstof
